Financiën

Ten opzichte van de Voorjaarsnota 2024 zijn de lasten € 1,38 mln. hoger. De baten zijn -€ 10,91 mln. hoger. De toevoegingen aan de reserves zijn € 4,30 mln. hoger en de onttrekkingen aan de reserves zijn ongewijzigd. De verschillen worden hieronder toegelicht. Als de mutatie een relatie heeft met een ander programma dan wordt dit aangegeven in de voorlaatste kolom. In de financiële toelichting staat vermeld om welke programma's dit gaat.

(Bedragen x € 1.000)

Mutaties met een effect op de Begroting
1. Afhandeling WOZ-bezwaren 2023
De afwikkeling van de WOZ-bezwaren over 2023 heeft deels in 2024 plaatsgevonden. Het aantal bezwaren in 2023 was tweemaal zo hoog als in de jaren daarvoor. Met name veroorzaakt door de zogenaamde "no cure no pay" bureaus. Dat zijn commerciële bureaus die aan inwoners kosteloos hun diensten aanbieden om bezwaarschriften in te dienen. Het verdienmodel van deze bureaus is proceskostenvergoedingen voor bezwaar- en beroepsprocedures die de gemeente moet uitkeren bij zaken die toegekend worden. Dit heeft tot gevolg dat de proceskosten voor bezwaar- en beroepsprocedures fors hoger zijn uitgevallen.
De in 2023 voorgenomen wetswijziging om de proceskostenkostenvergoedingen met ingang van 2024 te verlagen naar 25%, heeft geen doorgang gevonden. Hierdoor blijven de proceskostenvergoedingen onverminderd hoog.
Er wordt verwacht dat deze situatie zich ook zal voordoen voor 2024. Het aantal bezwaarschriften 2024 is vergelijkbaar aan dat van 2023 en we zien nu al een toename van het aantal toe te wijzen bezwaarschriften.

2. Voorziening uitstaande lening
Met het oog op de financiële omstandigheden van een leverancier wordt verwacht dat de uitstaande lening bij deze leverancier niet terugbetaald zal worden.

3. Renteontwikkelingen en dividend
Op treasury doet zich een meevaller voor van in totaal -€ 2,34 mln., omdat zowel minder kort kasgeld (-€ 0,61 mln.) als minder langlopende financiering (-€ 1,6 mln.) hoeft te worden aangetrokken. Dit is te danken aan achterblijvende investeringen en extra ontvangen rijksuitkeringen. Daarnaast is het dividend hoger uitgevallen dankzij een extra dividenduitkering van een deelneming vanwege de verkoop van een dochteronderneming (-€ 0,13 mln.).

4. Gemeentefonds meicirculaire
De meicirculaire 2024 laat voor Hoofdstuk Financiën een voordeel van -€ 11,37 mln. zien. Dit betreft het ontvangen accres en de overige bijstellingen. Een deel van de ontvangen middelen wordt als taakmutaties en decentrale uitkeringen op andere programma's begroot. De raad is hierover geïnformeerd via raadsinformatiebrief 8634400. (Zie ook programma's Kansengelijkheid, Verstedelijking, Duurzaamheid, Gezondheid, Economie, Kunst & Cultuur en Samen werken aan Zaanstad)

5. Gemeentefonds septembercirculaire
De septembercirculaire 2024 laat voor Hoofdstuk Financiën een nadeel van € 2,08 mln. zien. Dit betreft het ontvangen accres en de overige bijstellingen. Een deel van de ontvangen middelen wordt als taakmutaties en decentrale uitkeringen bij andere programma's begroot. De raad is hierover geïnformeerd via raadsinformatiebrief 8847603. (Zie ook programma's Kansengelijkheid, Verstedelijking, Duurzaamheid, Gezondheid, Economie, Kunst & Cultuur en Samen werken aan Zaanstad)

6. Onroerende zaakbelasting (OZB)
Tussen 2022 en 2023 was de woningmarkt erg onvoorspelbaar, met veel schommelingen in de verkoopprijzen. Achteraf bleek dat in 2023 bij het berekenen van de tarieven voor 2024, de waardeontwikkeling te hoog werd ingeschat. Hierdoor is voor het tarief 2024 per woning gerekend met een hogere waarde, wat gedeeld door de opbrengst OZB leidt tot een lager tarief. De baten OZB op woningen vallen hierdoor in 2024 lager uit dan begroot.

7. Dotatie voorziening dubieuze publieke debiteuren
Het verwachte niveau van deze voorziening is berekend conform de nieuwe, door het college vastgestelde, kaders. Vorderingen die langer dan vijf jaar open staan worden voor 100% voorzien.

8. Toerekening capaciteit
Via de kostenverdeling zijn de apparaatslasten- en baten verdeeld. Een nadere toelichting is opgenomen in de paragraaf Bedrijfsvoering.

9. Overige kleine begrotingsbijstellingen
Het restant van -€ 0,01 mln. wordt verklaard door diverse relatief kleine begrotingsbijstellingen. (Zie ook programma Kansengelijkheid)

Mutaties met saldo neutraal effect op de Begroting
A. Reserve Budgetoverheveling
Bij de Narap worden incidentele middelen die in 2024 niet besteed worden via de reserve Budgetoverheveling meegenomen naar 2025. Voor programma Kansengelijkheid betreft het onderwijshuisvesting (€ 0,59 mln.), transformatie Werkom (€ 0,29 mln.), alleenverdienersproblematiek (€ 0,23 mln.) en de witgoedregeling (€ 0,14 mln.). Voor programma Verstedelijking gaat het om middelen met betrekking tot de Gerrit Bolkade die worden ingezet voor de Sluispolderweg (€ 0,60 mln.), Coenbrug-leefbaarheidsmaatregelen (€ 1,02 mln.), Maak Zuid-Achtersluispolder (€ 0,16 mln.) en laadinfrastructuur (€ 0,20 mln.). Voor programma Gezondheid betreft het de proeftuin toekomstscenario jeugd en gezin (€ 0,36 mln.), voor programma Economie en Cultuur de Roze Zaterdag (€ 0,10 mln.) en voor programma Veiligheid de coffeeshop middelen (€ 0,09 mln.). Tot slot worden bij programma Samen werken aan Zaanstad middelen met betrekking tot thuiswerkplekken (€ 0,18 mln.) en implementatie van nieuwe wetgeving (€ 0,35 mln.). meegenomen naar 2025.

B. Analyse jaarrekeningresultaat
Jaarlijks blijft er bij de jaarrekening geld over. Hiertoe is bij de voorjaarsnota een analyse gemaakt op grond waarvan nu (verdeeld over bijna alle opgaven) een bedrag wordt afgeraamd. Hiervan heeft € 0,8 mln. betrekking op Hoofdstuk Financiën / leges & heffingen. Abusievelijk zijn lagere lasten begroot in plaats van hogere baten. Dat wordt nu gecorrigeerd.

Bovenstaand overzicht toont de mutaties op het hoofdstuk Financiën per begrotingswijziging. De toelichting op de begrotingswijzigingen en het effect over de programma's heen is ook te vinden in de bijlage 'Begrotingswijzigingen' van de Narap 2024 op financiën.zaanstad.nl .